Net als de storm van deze week is de commotie rond de ‘grap’ van onze nationale knuffelhomo Gordon weer enigszins geluwd. Er is de afgelopen tijd al veel over gezegd en geschreven en dat zal ik niet allemaal herhalen, maar wat ik nog nergens las is dat de Chinese eetcultuur kennelijk zodanig diep in de Nederlandse samenleving geworteld is dat iedereen begrijpt wat er wordt bedoeld als iemand het over ‘nummer 39 met rijst’ heeft.
Ruim honderd jaar geleden kwamen de eerste Chinezen naar Nederland. Door hun werk op de schepen als stoker, wasknecht of kolentremmer zwierven ze uit over alle windstreken. In 1911 vestigden de eerste Chinezen zich in Nederland: op Katendrecht. Zij brachten niet alleen zichzelf mee, maar ook hun gewoontes, gebruiken en cultuur. Ook hun eetcultuur dus. Katendrecht was rond 1920 dé uitgaanswijk van Rotterdam en ’the place to be’.Vele nationaliteiten kwamen hier samen. Met name door de scheepvaart. Amerikanen, Duitsers, Noren en dus ook Chinezen. Het allereerste Chinese restaurant in Nederland zat beginjaren ’20 op Katendrecht: Tsjang Kam Soi.
Nummer 39 met rijst?
Door de economische crisis van 1929 daalde de Nederlandse handel met een derde en kwamen veel schepen stil te liggen. Door de overgang van stoom naar motor werden steeds meer stokers overbodig. De Chinese zeelieden raakten daardoor massaal werkloos. Enkele van hen begonnen met de verkoop van zelfgebakken pindakoekjes. Dit werd een zodanig succes, dat de handel zich snel uitbreidde over Rotterdam en vandaar verder naar andere Nederlandse steden.
Bij de verkoop placht de verkoper te roepen ‘pinda, pinda, lekka, lekka!’ waaruit de naam pinda-Chinees is ontstaan.
De Chinese eetcultuur, maar daarmee ook de beledigingen naar Chinezen toe, hebben we voor een deel aan de scheepvaart te danken, maar waarschijnlijk kon Gordon dit allemaal niet bevroeden.