Wie het in het Maritiem Museum over ‘Plons’ heeft, bedoelt eigenlijk altijd onze interactieve kindertentoonstelling ‘Professor Plons’, die al zoveel jaar een enorm succes is. Als ík echter ‘Plons’ hoor, denk ik vaak aan ‘Zeeslag’, het spel dat mijn kinderen met enige regelmaat uit de kast trekken. Laatst was het weer zover.’D4!’, ‘Plons!’, ‘G8’, ‘Plons!’, ‘B6!’ ‘Plons!’ klonk het door de huiskamer. En plots ‘Raak! Blub, blub, blub. Je hebt mijn slagschip te pakken!’ Onwillekeurig moest ik op dat moment denken aan een gebeurtenis van enkele jaren geleden. U moet weten dat veel mensen ons museum goedgezind zijn en ons regelmatig de meest fantastische voorwerpen schenken. Dat varieert natuurlijk. Niet elke dag ontvangen we topstukken als schilderijen van de Van de Veldes, die op veilingen forse bedragen opbrengen. Nee, het zijn meestal geen voorwerpen met een hoge geldelijke waarde. Vaak zijn het wel heel persoonlijke objecten die soms al heel lang in familiebezit circuleren. Dan is het soms best moeilijk om er afstand van te doen. We proberen de aanbieder er dan steeds van te overtuigen dat het voorwerp bij ons in goede handen is en voor altijd blijft. Misschien haalt het nooit de objectenlijst die we bij elke tentoonstelling maken, maar het voorwerp is wel voor altijd voor het nageslacht behouden. Hoe vaak maken we niet mee dat een kleinkind een dagboek van een varende voorouder komt bestuderen. Of dat de familie het scheepsmodel komt bekijken dat opa gemaakt heeft.
Enkele jaren geleden kwam een familie van een Alkmaarse tandarts op bezoek om de ‘Prinz Eugen’ te bezichtigen, het scheepsmodel dat de inmiddels overleden tandarts zo gedetailleerd had gebouwd. Met de specifieke tandartsinstrumenten als boortjes en tangetjes had hij dit Duitse slagschip nauwgezet op schaal nagebouwd. Vaak was de modelbouwende tandarts ermee naar de Alkmaarse vijvers getogen om het daar al varend te laten zien. Na zijn overlijden, besloot de weduwe van de Alkmaarse tandarts om het model aan het Maritiem Museum te schenken. Omdat het in onze uitgebreide collectie eigenlijk een vreemde eend in de bijt is en maar weinig in tentoonstellingen zal figureren, sierde het pronkmodel jarenlang een van de kasten in de museumbibliotheek. Veel bezoekers keken er vol bewondering naar. De keer dat de familie van de maker er speciaal voor naar Rotterdam kwam, staat mij nog helder voor de geest. Weduwe, kinderen en kleinkinderen zaten ademloos om het scheepsmodel van hun echtgenoot, vader en grootvader heen. En ik – destijds bibliothecaris – mocht tekst en uitleg geven over het model en de geschiedenis van het echte slagschip. Op dit soort momenten prijs ik mij gelukkig dat ik in het Maritiem Museum werk en mensen iets over de maritieme geschiedenis mag vertellen. Nee, bij ‘Plons’ denk ik vaak ‘Raak!’